Η σφαίρα που έφυγε από την κάνη του «εκπροσώπου του κράτους» δεν χτύπησε απευθείας τον Αλέξη. Εξοστρακίστηκε στο εκσυγχρονιστικό όραμα μιας κοινωνίας. Η πολιτική μίας σειράς κυβερνήσεων έπεσε θανάσιμα τραυματισμένη από τη κοινωνική και πολιτική διάλυση. Η ανασυγκρότηση του κράτους πνίγηκε στα διαπλεκόμενα συμφέροντα, στην διάλυση του δημόσιου τομέα, το πλιάτσικο των κερδοσκόπων και την κρατική διαφθορά. Η μεταρρύθμιση σκόνταψε στην εξυπηρέτηση των ημετέρων, την απαξίωση και εμπορευματοποίηση των συλλογικών αγαθών (παιδεία, υγεία). Την ίδια στιγμή, η κοινωνία παρακολουθεί ανήμπορη το άγριο ξύπνημά της από ένα καταναλωτικό λήθαργο μεγαλύτερο από αυτόν κάθε ευρωπαίου εταίρου. Ένα λήθαργο που διέλυσε κάθε έννοια κοινότητας και αλληλεγγύης, αντικαθιστώντας τις με έπιπλα και σκεύη, και που τώρα μετατρέπεται σε καρικατούρα από την κρίση ενός συστήματος που καταβροχθίζει τον εαυτό του.
Μέσα σ’ αυτό το κενό νοήματος, τραγική φιγούρα η νέα γενιά. Η απουσία κάθε προοπτικής αλλαγής την απομακρύνει όχι μόνο από τη πολιτική, αλλά και από κάθε ανάγκη για γνώση και αγώνα, και επομένως από κάθε δυνατότητα να πλάσει τη ζωή της. Το πρόβλημα της υλικής της επιβίωσης είναι μόνο η άκρη μίας πολιτισμικής αβύσσου, ενός κόσμου όπου δεν υπάρχει τίποτα για να αγωνιστείς, κανείς που να σε θεωρεί σύντροφο και να σε αναγνωρίζει ως αυτό που είσαι και μπορείς να γίνεις, ενός κόσμου που αντικαθιστά την ανύπαρκτη κοινότητα με αυτιστικές ομάδες υποκουλτούρας, το νόημα ζωής όχι με τη καριέρα, ούτε καν αυτό, αλλά με μία καταναλωτική υπο – επιβίωση, ένα μειδίαμα «να περνάμε καλά», πνιγμένο στη κατάθλιψη και τις εξαρτήσεις.
Την ίδια στιγμή που η ελληνική νεολαία αποστρέφει αηδιασμένη το βλέμμα της από το καταναλωτικό βόρβορο που η ίδια άφησε τον εαυτό της να κατρακυλήσει, και ενώ αδυνατεί να βρει τις αξίες που θα αποτελέσουν την έξοδο από τη κρίση, η νεολαία των μεταναστών χτυπά με βία τη πόρτα του ναού της «ευημερούσας» κοινωνίας μας που πεισματικά τους αφήνει απέξω. Τα παιδιά αυτά μεγαλώνουν σε μία no man’s land μεταξύ της χώρας προέλευσης που τους έδιωξε και υποδοχής που τους διώχνει. Προσπαθούν να συγχωνεύσουν συστήματα αξιών συχνά ασυμβίβαστα. Κινητά και αυτοκίνητα αποτελούν το διαβατήριό τους για τη χώρα της «κοινωνικής ένταξης», το μέσο απόκτησης αξίας σε μία χώρα που αδιαφορεί αν πεθαίνουν στα σύνορα, στα γιαπιά ή στα αστυνομικά τμήματα.
Αυτοί είναι οι πρωταγωνιστές των τελευταίων γεγονότων. Οι γνωστές θεωρίες περί γνωστών – αγνώστων, προβοκάτσιας ή αναρχικών, αν και ενίοτε ανταποκρίνονται στη πραγματικότητα, αδυνατούν να αντιληφθούν τί συμβαίνει, και προσπαθούν μάταια να κρυφτούν από τη πραγματικότητα που τις απειλεί. Οι εξεγέρσεις των ημερών έχουν σαφή κοινωνικά χαρακτηριστικά, όποιος και αν δίνει το παράδειγμα. Τα πρόσωπα πίσω από τις κουκούλες αυτή τη φορά είναι παιδικά. Προφανώς και δεν μιλούν για μια ολόκληρη κοινωνία, αλλά είναι αρκετός ο αριθμός και η άρνησή τους για να μας δημιουργούν άσχημα όνειρα. Αποτελούν μόνο την άκρη μιας μεγάλης σειράς άρνησης και οργής που μόνο ένας ανόητος «φιλισταίος» θα μπορούσε να τα προσπεράσει με τη ταμπέλα του κουκουλοφόρου. Αυτή τη φορά η καταδίκη της «βίας» δεν αρκεί για να κοιμίσει τους φόβους μας. Μία γενιά εξεγείρεται εναντίον του ίδιου του εαυτού της.
Η σφαίρα που κτύπησε τον Αλέξη έσπασε το απόστημα ενός πολιτικού πολιτισμού που σάπιζε από την κενότητα, τον κομφορμισμό, τη διαφθορά. Η αστυνομία αποδεικνύεται περίτρανα μία αυταρχική δημόσια υπηρεσία, που όπως πολλές άλλες, νομίζει ότι κυβερνάει τον τόπο, ότι μπορεί να κάνει ότι θέλει χωρίς να τιμωρείται. Και βέβαια, συνδικαλιστές, πολιτικοί και δικαστές φρόντισαν να της μάθουν ότι έχει δίκιο. Όμως όταν ένα σύστημα αποφασίζει να καλύπτει το κάθε σκουπίδι του, ώστε να μην εκτεθεί στο παραμικρό, στο τέλος παρασύρεται στο σύνολό του. Ένας παρανοϊκός μπάτσος ήταν αρκετός να γκρεμίζει από το ήδη σαθρό βάθρο του ένα ολόκληρο πολιτικό οικοδόμημα που παρασιτεί πάνω στη κοινωνία με τη διαφθορά του, τις πελατειακές σχέσεις και την υποταγή σε λίγα παχιά πορτοφόλια. Και ο βασιλιάς πλέον είναι γυμνός. Οι γλάστρες στα κεφάλια των ματ είναι το χώμα που καλύπτει το σύνολο του πολιτικού μας κόσμου, από το δεξιότερο νεοφιλελευθερισμό και συντηρητισμό (!) μέχρι τον αριστερότερο οπορτουνισμό και αερολογία. Το κενό εξουσίας είναι ολοφάνερο. Η κοινωνία έχει απονομιμοποιήσει τους κυβερνήτες της.
Όμως η κοινωνία αδυνατεί να εκφραστεί στις μαζικές κατά τ’ άλλα διαδηλώσεις, με τον ίδιο τρόπο που ασφυκτιά από την υπόλοιπη πολιτική. Είναι πολλαπλάσιος ο κόσμος που φοβήθηκε ή αρνήθηκε να κατέβει στο δρόμο, παρόλο που η καρδιά του ήταν δίπλα στον Αλέξη. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών που δυσφορούν με τη κατάσταση αδυνατεί να ακολουθήσει το ατελείωτο ποτάμι βίας που έχει ξεσπάσει. Αντιθέτως, η βία αυτή, που έχει σιωπηρά ενθαρρυνθεί από την αστυνομία και ρητά σχεδόν από την ηγεσία της (βλ δηλώσεις Παυλόπουλου) οδηγεί τους διαδηλωτές όλο και μακρύτερα από τη κοινωνία. Το αίτημα για τάξη και ασφάλεια δεν αποτελεί γέννημα ούτε της κυβέρνησης ούτε των δημοσιογράφων, αλλά των έντρομων πολιτών που νιώθουν να πνίγονται ανάμεσα σε ένα ανίκανο κράτος και ένα «σερνάμενο χάος». Και βέβαια η απομόνωση του κινήματος θα σημάνει όχι μόνο τον θάνατό του, αλλά και τον θάνατο μαζί του όλων αυτών των σημαντικών αιτημάτων που δεν ακούγονται από το θόρυβο των δακρυγόνων και των μολότοφ: τη ριζική αναδιοργάνωση της αστυνομίας, την ανασύσταση και αναζωογόνηση της δημόσιας σφαίρας, την υπεράσπιση των συλλογικών αγαθών και αξιών μίας κοινωνίας, την ενθάρρυνση της δημιουργίας ενός κόσμου για τη νέα γενιά από την ίδια και η θωράκιση του κόσμου αυτού. Η ανάγκη δηλαδή δημιουργίας από την ίδια τη κοινωνία, και όχι η θεσμοθέτηση μέσω κάποιου νόμου, ενός νέου πολιτισμού, μίας νέας πολιτικής της αξιοπρέπειας, της αλληλεγγύης, της συλλογικής ζωής, μίας ζωής με και για τους συνανθρώπους μας, και όχι δίπλα στα εμπορεύματά μας. Μιας ζωής συμμετοχής και συλλογικής υπευθυνότητας για αυτό που κάνουμε (είτε μιλάμε για φοιτητές και εργαζόμενους, είτε για δικαστές και αστυνομικούς). Και βέβαια η γέννηση μίας νέας κοινωνικής και πολιτικής ηθικής, αντίθετης στο φιλελεύθερο αγοραίο ατομισμό, αλλά και ξένης με το μηδενισμό.
Η ευκαιρία είναι μπροστά μας. Το σύστημα δεν μπορεί να διατηρηθεί για πολύ ακόμη. Η νομιμοποίησή του έχει πάψει. Ο μηδενισμός όμως δεν μπορεί να αντικαταστήσει τίποτα, όσο σάπιο και αν είναι. Ας γεμίσουμε λοιπό το κενό με θετικά νοήματα και αξίες, πριν μας προλάβουν άλλοι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου